Marx, sermaye ve iktisadi aklın cinneti

“`html

Marx’ın Meta Teorisi ve Günümüzdeki Geçerliliği

Marx, kapitalist ekonomik sistemin işleyişini detaylı bir şekilde incelerken, metaların ikili yapısına dikkat çeker. Onun fikirlerine göre, metalar hem kullanım değeri hem de mübadele değerine sahiptir. Bu noktada, Marx metaları iki ayrı kategoriye ayırmadan, ikili doğasını ele alır. Kullanım değeri, bir meta ile ilgili yararlılık özelliğini yansıtırken, mübadele değeri ise pazardaki değerini ifade eder. Bu iki değer bir yandan birbirine bağlıdır, diğer yandan da zıt ilişkiler içerisindedir. Kullanım değeri, yiyecekten giyeceğe, hatta kültürel ürünlere kadar birçok şeyde kendini gösterebilir. Önemli olan, kullanım değerinin, bireylerin ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde üretilmesi ve onlarda bir isteğin oluşmasını sağlamasıdır. Diğer yandan mübadele değeri, ekonomik sistemin sadece kapitalist toplumda geçerli olan bir yönüdür.

Marx, Sermaye ve İktisadi Aklın Cinneti
David Harvey, “Marx, Sermaye ve İktisadi Aklın Cinneti”, Çeviren: Esin Soğancılar, 239 sayfa, Sel Yayıncılık, 2021

David Harvey, “Marx, Sermaye ve İktisadi Aklın Cinneti” adlı eserinde bu sorulara ışık tutarak, “Bugün bazı açılardan eski moda görünse de, Marx’ın analizleri eski zamandan çok daha geçerli.” diyerek bu fikirleri vurgular. Marx’ın dönemi, dünya genelinde etkileri hissedilen karmaşık bir ekonomik sistemin ortaya çıkmasına zemin sağlamıştır.

Harvey, Marx’ın “sermaye, hareket halinde bir değerdir” ifadesi üzerinden yola çıkarak, sermayenin döngüsünü doğadaki hidrolik denge ile kıyaslar. Ancak, bu iki yaklaşım arasında belirgin bir farklılık olduğunu da aktarır; hidrolojik döngü sabit ve değişmezdir, oysa sermaye döngüsü sürekli bir büyüme sarmalı içinde hareket eder. Harvey, sermayenin değeri hareket ettiğinde değer kaybının olduğu konusunda uyarıda bulunur.

Marx, değeri “toplumsal olarak gerekli emek zamanı” olarak tanımlarken, Harvey bu değer kavramının maddi sonuçlar doğuran ama gayri maddi ilişkilerle bağlantılı olduğunu ifade eder. Marx’ın para kavramı, yabancılaşmış emek değerlerini temsil ederken, Harvey’e göre “toplumsal olarak gerekli olan”, hem işverenlerin hem de işçilerin tabi olduğu bir “görünmez el” yaratmaktadır. Marx’a göre, mübadele değerinin tamamen ortadan kaldırılmasını sağlamak, toplumsal olarak gerekli emek zamanının da sona erdirilmesi anlamına gelir.

Harvey, “hareket halindeki değer” kavramı üzerinden, sermayenin yeniden üretiminde ortaya çıkan tehlikeleri ve sermayenin farklı kesimleri arasındaki uzlaşmaz çelişkileri gözler önüne serer. Sermaye durakladığı veya yavaşladığı her anında değer kaybı meydana gelecektir. Sermaye, mamul ürün şeklinde pasif kaldığında, aktif olarak çalışamaz, bu da ekonomik bir krizi tetikler. Ayrıca, paranın atıl kalması sorunundan ziyade, burada stok maliyetlerinin daha önemli olduğunu vurgular. Üretim sürecindeki rutin masrafların karşılanması için, finansman ihtiyacı doğar ve bu çoğu zaman kredi mekanizmalarıyla halledilmeye çalışılır.

Harvey’nin borç ekonomisi üzerine yaptığı analiz, üretim zamanıyla dolaşım zamanının çelişkisi üzerinden ilerler. Bu çelişki, kredinin dünyaya girişini sağlar. Marx, fakat paranın bir meta olarak dönüşümünün karmaşık olduğunu keşfeder, bu yüzden yeni yatırım ve yenileme için kredi kullanılabilmektedir.

Marx’a göre, borç verilen para, yani faiz getiren sermaye, karşı değer formu olarak değerlendirilmektedir. Bu, sermaye devrini hızlandırmanın bir yoludur. Borç, gelecekteki üretim değerlerine ilişkin bir hak talebidir; bu değer üretimi yeterli değilse, kriz kaçınılmazdır. Dolayısıyla, üretken olmayan emek borç kapsamına girer. Örneğin, pazarlama gibi dolaşımda çalışan emekçiler artı değer yaratabilir ama gerçek anlamda bir değer üretmezler. Hem ev içi emek hem de alternatif yaşam biçimlerinin geliştirilmesi gibi unsurlar da “karşı değer” politikası kapsamına girmektedir.

Harvey, “sermayenin hareket yasalarının” günümüzde geldiği noktanın ciddiyetine dikkat çekerken, Marx’ın perspektifini kuramsal olarak güncel meselelerle birleştirir. Tüm emekçilerin yaşamlarını sürdürmek için verdikleri mücadelelerin sebeplerini çözmek ve anlamak için sermaye kavramının evrimi gereklidir. Çağımızın gerçekliğini kavrayabilmek için, sermayenin işleyiş biçimlerinin derinlemesine analiz edilmesi elzemdir.

“`

Related Posts

Bakan Tekin açıkladı: Liselerde eğitim öğretim süresi düşecek mi?

Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, 4 yıllık zorunlu lise eğitiminin 2 yıla düşürülmesiyle ilgili çalışma olup olmadığına ilişkin, “Kamuoyunda bir talep olursa biz de ilgili birimlerimizle beraber oturur değerlendiririz. Nihayetinde bu yasama organının yetkisinde. Biz de değerlendirmelerimizi yasama organına bildiririz. Ama şu anda biz sadece kamuoyundaki tartışmaları sizler gibi izliyoruz” dedi.

Avukatın İsmi ile Dolandırıcılık!

Bir şahıs, İzmir Barosuna kayıtlı Av. Sancaktar Devlet Özkul’un ismi ve fotoğrafını kullanılarak, kişilerden para istedi. Kısa zamanda durumu fark eden Özkul,

Maarif Platformu’ndan ‘Eğitime Yeniden Ruh Üfleme ve Diriliş Çağrısı’ çalıştayı: En geniş katılımlı buluşmalardan biri olarak tarihe geçti

Maarif Platformu, İstanbul’da 26 Haziran’da çalıştay toplantısı düzenledi. Daha önce de Bursa’da 25 Mayıs’ta bir çalıştay düzenlenmişti. Çalıştaylar zinciri, Türkiye’nin eğitim sahasında son yıllarda gerçekleştirilen en geniş katılımlı, çözüm odaklı ve etkili buluşmalarından biri olarak tarihe geçti.

İzmir-Çeşme kara yolu kapandı mı, neden kapalı? İzmir-Çeşme yolu trafiğe ne zaman açılacak? Orman yangını ulaşımı etkiledi!

İzmir’in Çeşme ilçesinde meydana gelen orman yangınına ekiplerin müdahalesi sürüyor. Alınan son bilgiye göre Ildır Mahallesi’ndeki ziraat alanında çıkan yangın, rüzgarın etkisiyle bölgedeki ormanlık alana sıçradı. Toplumsal Olaylara Müdahale Aracı (TOMA) da söndürme çalışmalarına destek verdi. Yangın riski nedeniyle Çeşme’nin Ildır ve Germiyan Mahalleleri ile Urla ilçesine bağlı Nohutalan Mahallesi tahliye edildi. Öte yandan güvenlik tedbirleri ulaşımı da durdurdu. Bu nedenle vatandaşlar da İzmir-Çeşme kara yolu kapandı mı? sorusuna yanıt aramaya başladı. Peki, İzmir-Çeşme kara yolu trafiğe ne zaman açılacak, neden kapandı? İşte, o konu hakkında ayrıntılı bilgiler.

INSTAGRAM ÇÖKTÜ MÜ, NEDEN AÇILMIYOR? Instagram’da sorun mu var, neden donuyor ve çalışmıyor? 2 Temmuz Instagram erişim sorunu ile gündemde!

Instagram çöktü mü, 2 Temmuz Çarşamba günü gündeme geldi. Popüler sosyal medya uygulaması Instagram’da saat 17.52 itibarıyla erişim sorunu yaşandığı kullanıcılar tarafından Twitter’dan dile getirildi. Instagram’da donma ve ana sayfa yükleme problemi yaşanırken, kullanıcılar “Instagram ne zaman düzelecek?” “Instagram neden donuyor” sorularına yanıt aramaya başladı. Öte yandan uygulamadaki erişim sorununun kaynağı hakkında henüz resmi bir açıklama gelmedi. Peki, Instagram neden açılmıyor, sorun mu var, dondu mu? İşte, 2 Temmuz Instagram hata raporu ve ayrıntılı bilgiler.

LGS TABAN PUANLARI 2025 KILAVUZU || LGS taban puanları açıklandı mı? 2025 LGS taban puanları ve başarı sıralaması

Bugün gerçekleşen LGS 2025 sonrası sonuçlar heyecanla beklenirken gözler şimdiden tercih takvimine çevrildi. En çok merak edilenler arasında ise “Lise tercihleri ne zaman başlayacak?” ve “Lise tercih kılavuzu yayınlandı mı, tercihler nereden yapılır?” sorusunun cevabı ilk sıralarda yer alıyor. Tercihler Milli Eğitim Bakanlığı e-Okul sistemi üzerinden yine Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yayınlanan puan tablosuna göre yapılıyor. Merak edenler için ayrıntıları haberimizde derledik. İşte LGS tercih tarihleri…